Microplastics
Plastic in je lippenstift, shampoo of dagcrème, dat willen veel mensen niet meer. Cosmeticabedrijven werken daarom ook hard om deze stoffen uit te faseren. Maar zo makkelijk gaat dat niet. Want waar hebben we het eigenlijk over? En kun je deze stoffen wel zomaar vervangen?
Microplastics hebben een slechte naam. De meeste mensen denken daarbij aan de bolletjes plastic in bijvoorbeeld scrubs, die via het doucheputje in het afvalwater en soms in de zee belanden. Deze zogenoemde microbeads zijn echter al zo goed als verdwenen. De cosmetica-industrie heeft deze in de afgelopen jaren namelijk uitgefaseerd, in 2018 was al meer dan 97% van de microbeads vrijwillig verwijderd uit de producten.
Maar er zitten meer stoffen in cosmetica die 'microplastics' genoemd worden. Wat dat precies zijn is een kwestie van definitie, maar het gaat bijvoorbeeld om stoffen als polyethyleen en nylon. Overigens zijn er ook natuurlijke ingrediënten die onder de definitie kunnen vallen zoals bijenwas of jojoba-olie. Er moet voorop gesteld worden dat vloeibare microplastics niet bestaan. Het zijn de kleine vaste deeltjes in veelal vloeibare grondstoffen die mogelijk een probleem vormen. En omdat ze drijven worden ze niet altijd door waterzuiveringsinstallaties eruit gefilterd
Sommige van deze verbindingen kunnen mogelijk schadelijk zijn voor flora en fauna. Ook al is de schadelijkheid nog niet aangetoond, spreekt het voor zich dat de stoffen waar zorg voor bestaat worden vervangen. De industrie streeft naar het ideaal om microplastics met een niet-natuurlijke herkomst in producten die je afspoelt, te vervangen door alternatieven. Deze producten belanden in het doucheputje, dus daar zal de meeste milieuwinst te behalen zijn. Verder is de industrie op zoek naar alternatieven voor microplastics in leave on producten, de producten die je niet afspoelt. Door de manier waarop leave on producten worden gebruikt, komt het merendeel van deze producten niet in het waterige milieu terecht.
De meeste cosmeticabedrijven doen onderzoek naar het vervangen van microplastics door natuurlijke stoffen. Echter, is dit niet zo gemakkelijk als dat het was voor de microbeads. Microbeads zijn te vergelijken met chocolade in een cake. Je kan een cake maken zonder chocolade en deze zal nog steeds een cake zijn. Microplastics zijn eerder vergelijkbaar met bloem of eieren: als je dat weghaalt zal de cake mislukken. Microplastics zijn veelzijdig in hun karaktereigenschappen. Vervang je de bloem (microplastic) met iets anders in je formule, dan zal het deeg (cosmetisch product) helemaal anders zijn, en dan krijg je geen cake zoals je hem gewend bent.
Er is dus veel meer onderzoek nodig om microplastics in cosmetische producten te vervangen. Vooral zodat de producten hetzelfde kunnen blijven presteren (denk aan textuur, smeerbaarheid) en de prijs van het product niet opeens enorm verhoogd wordt. Sommige producten zullen dus niet meer aan de verwachting van de consument voldoen.